Zabiegi profilaktyczne mają na celu nie tylko ochronę naszych pupili przed chorobami, ale również zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób między zwierzętami oraz ochronę nas samych i innych domowników przed np. pasożytami wewnętrznymi lub zewnętrznymi. Szczepionki i środki przeciwpasożytnicze, tak jak wszystkie inne leki mogą wywoływać działania niepożądane, jednak uważane są one za leki bezpieczne.

PROFILAKTYKA ZDROWOTNA U MŁODYCH KOTÓW

Program profilaktyczny u młodych kotów jest bardzo ważnym etapem ich życia. Decyduje o ich formie, rozwoju oraz odporności na całe życie. Obejmuje on 3 szczepienia oraz 3-4 odrobaczenia. Składa się z około 6 wizyt raz na kilka tygodni. Jeśli chcemy, aby nasz kot zdrowo się rozwijał, nie możemy ominąć żadnej wizyty.

Podczas wizyt zwierzę jest badane przez lekarza weterynarii, przeprowadzana jest również krótka rozmowa z właścicielem o tym jak zwierzę funkcjonuje, jak się odżywia i czy nie pojawiły się jakieś niepokojące objawy lub zachowania. Dzięki temu lekarz wie, czy kot dobrze się rozwija i czy jest zdrowy. Każda infekcja obciąża układ odpornościowy zwierzaka, dlatego szczepienie jest wtedy niewskazane. Jeśli coś jest nie tak, najpierw należy znaleźć i wykluczyć problem, a dopiero później zaszczepić.

PIERWSZA WIZYTA

Pierwsza wizyta u lekarza weterynarii, powinna odbyć się w niedługim czasie od pojawienia się zwierzęcia u nowych właścicieli, a jeśli posiadają oni inne koty, to jeszcze przed trafieniem do nich. Jeśli nie ma takiej możliwości, to przez okres odbywania wszystkich wizyt, zwierzęta powinny być trzymane oddzielnie. Dzięki temu nie wystąpi ryzyko zarażenia się. Podczas pierwszej wizyty lekarz wraz z właścicielem zakładają kotu książeczkę zdrowia, do której będą później wpisywane wszystkie wizyty, zastosowane leki i szczepienia. Omawiany jest również dokładny program szczepień oraz sposób żywienia zwierzęcia.

Na pierwszej wizycie zwykle wykonywane jest odrobaczenie, czyli pozbycie się pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych. Pierwsze odrobaczenie najlepiej gdyby miało miejsce w wieku 5-6 tygodni. Jeśli jest taka potrzeba wykonuje się ponowne odrobaczenie tydzień lub dwa tygodnie później. Jeśli zwierzę nie posiada pasożytów i jest całkowicie zdrowe, może być ono zaszczepione już na pierwszej wizycie.

DRUGA WIZYTA

Pierwsze szczepienie wykonuje się, gdy zwierzę jest już wolne od pasożytów. Zwierzak powinien mieć wtedy 9 tygodni. Szczepienie obejmuje takie choroby jak: herpeswiroza, kaliciwiroza, panleukopenia, ewentualnie chlamydioza. Zarazki te powodują bardzo częste choroby u młodych kotów, kończące się nawet śmiercią.

Jeśli kociak ma być kotem wychodzącym, należy pamiętać o badaniu i szczepieniu na białaczkę. U kotów jest to choroba wirusowa, zakaźna i nieuleczalna. Bardzo łatwo dochodzi do jej rozprzestrzeniania się pomiędzy nieszczepionymi kotami.

TRZECIA WIZYTA

Gdy kociak ma 10-11 tygodni, powinien zostać ponownie odrobaczony.

CZWARTA WIZYTA

W wieku 12 tygodni, kot jest powtórnie szczepiony przeciwko tym samym wirusom. Jest to kolejna okazja do rozmowy z lekarzem oraz zbadania zwierzaka.

PIĄTA WIZYTA

Ponowne odrobaczanie. Jeśli kociak ma być kotem wychodzącym, należy pamiętać o czasowym zabezpieczeniu go przeciwko pasożytom zewnętrznym takim jak kleszcze, czy pchły. Najlepiej sprawdzają się krople nakrapiane bezpośrednio na skórę lub obroże przeciwpasożytnicze. Tego typu preparaty zabezpieczają na okres około 2 miesięcy.

Jeśli właściciele są w stanie sami podawać kotu tabletki, to odrobaczenia można wykonywać samodzielnie, kupując wcześniej środek odrobaczający u lekarza weterynarii.

SZÓSTA WIZYTA

Kiedy kociak ma około 16 tygodni i jest kotem wychodzącym, należy zaszczepić go przeciwko wściekliźnie. Podczas tej wizyty należy również poruszyć temat kastracji i sterylizacji kota. Lekarz wytłumaczy wszelkie za i przeciw oraz wyznaczy termin zabiegu i wykona badania przedzabiegowe. Zwykle lekarze polecają ten zabieg, jeśli zwierzęta nie mają służyć planowanemu rozpłodowi. Jest to stosunkowo bezpieczny zabieg, posiadający dużo plusów. Zapobiega rozmnażaniu się kolejnemu pokoleniu bezdomnych kotów, ale również wielu chorobom, np. nowotworom jajników, listwy mlecznej, jąder. U kocurów kastracja niweluje problem znaczenia terenu moczem o przykrym zapachu, który bywa uciążliwy dla właścicieli.

PROFILAKTYKA ZDROWOTNA KOTÓW DOROSŁYCH

Niezależnie od tego czy zwierzak zostanie poddany zabiegowi kastracji lub sterylizacji, po tym programie profilaktycznym przechodzi na program przeznaczony dla kotów dorosłych. Wizyty tutaj są już dużo rzadsze, chyba że zwierzakowi coś dolega.

1. Wizyty kontrolne i rutynowe badania

Powinny być wykonywane raz w roku. Lekarz przeprowadza wywiad na temat rozwoju zwierzaka oraz dokładnie go bada. Bardzo często wykonywane jest kontrolne badanie krwi, dzięki temu jesteśmy w stanie wykryć ewentualną chorobę i zacząć działać, zanim zdąży się ona dobrze rozwinąć.

2. Odrobaczanie

Dorosłego kota powinno odrobaczać się raz na 3 miesiące. Do tego celu można używać tabletek odrobaczających lub kropli spot on. Należy pamiętać, że występuje wiele różnych odmian pasożytów wewnętrznych. Nie ma jednego leku odrobaczającego działającego na wszystkie istniejące pasożyty. Warto przynajmniej 1-2 razy w roku wykonywać u zwierzęcia badanie kału.

Należy pamiętać również o zabezpieczaniu zwierzaka przeciwko pasożytom zewnętrznym takim jak pchły czy kleszcze. Kleszcze są szczególnie groźne, gdyż roznoszą choroby takie jak borelioza i babeszjoza u psów oraz hemobartoneloza u kotów. Przed pasożytami zewnętrznymi chronią specjalne krople i obroże dostępne w lecznicach weterynaryjnych oraz sklepach zoologicznych.

3. Szczepienie

Dla kotów wychodzących zalecane jest wykonywanie tzw. szczepienia przypominającego raz w roku. U kotów, które nie są wychodzące i nie mają styczności z kotami wychodzącymi takie szczepienia można robić raz na 2 lata. Szczepienie przeciwko wściekliźnie powinno być wykonywane u kotów wychodzących raz na 2 lata.

Szczepionki dla kotów używane w Polskich gabinetach

• Nobivac Tricat, Felocell CVR, Purevax RCP – przeciw Herpes i kaliciwirusowi i panleukopenii.
•  Purevax RCPCh – zawiera komponentę Clamydophila felis.
•  Purevax RCPCh FeLV – zawiera komponentę przeciwko białaczce kociej. Przed zaszczepieniem warto wykonać badanie, czy nasz kot nie jest nosicielem wirusa białaczki. Jeśli test jest dodatni, nie powinno być wykonywane szczepienie, gdyż może to uaktywnić wirusa. Wtedy badanie należy wykonać ponownie po kilku tygodniach.
• Leukocell 2 – tylko przeciw białaczce kociej FeLV.
• Nobivac Rabies, Rabisin – przeciwko wściekliźnie.

Działania niepożądane

Szczepienie kotów uważane jest za bezpieczny zabieg, jednak od czasu do czasu zdarza się, że u kota występują reakcje niepożądane. Wtedy należy skonsultować się z lekarzem. Do takich objawów należy: obrzęk pyszczka, oczu, spojówek,  zaburzenia oddychania, apatia lub nawet utrata przytomności, zaburzenia pokarmowe, gorączka.

Innym ważnym skutkiem ubocznym jest powstanie mięsaka poiniekcyjnego. Jest to guzek, który może pojawić się po każdej iniekcji, niekoniecznie związanej ze szczepieniem. Czasem po zastrzyku zostaje niewielka opuchlizna, jednak znika ona po około 2 tygodniach. Jeśli po miesiącu nadal się będzie utrzymywać lub pojawi się guzek, należy wybrać się do weterynarza. Zostanie wtedy pobrana biopsja guza i poddana badaniu histopatologicznemu w celu rozpoznania zmiany. Takie guzy usuwane są chirurgicznie.

W związku z tym bardzo ważne jest miejsce podawania zastrzyków, w tym szczepionek. Szczepienia najczęściej wykonywane są drogą podskórną. Należy je więc wykonywać w takim miejscu, które w przypadku wystąpienia mięsaka poiniekcyjnego, może zostać wycięte i szybko się zagoić. Najdogodniejszymi miejscami więc będą: okolica fałdu kolanowego prawego lub lewego, okolica boczna brzucha prawa lub lewa, ogon, okolica grzbietu.